ต้นไม้เป็นพืชยืนต้น ซึ่งหมายความว่าพวกมันมีอายุหลายปี บางครั้งหลายศตวรรษ และสำหรับบางชนิดก็หลายพันปี วงจรชีวิตของต้นไม้นั้นแตกต่างกันไปในแต่ละสายพันธุ์ แต่โครงสร้างพื้นฐานของต้นไม้ยังคงเหมือนเดิม ต้นไม้ยังเป็นพืชที่มีส่วนที่เป็นอากาศ (เหนือดิน) ซึ่งรวมถึงลำต้น ใบและดอก และส่วนที่อยู่ใต้ดินคือรากของมัน เช่นเดียวกับสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อน ต้นไม้เกิด หายใจ เติบโต และสืบพันธุ์ได้หากเงื่อนไขและสถานการณ์เอื้ออำนวย ก่อนที่มันจะตายในที่สุด ในทางพฤกษศาสตร์ ต้นไม้และไม้ยืนต้นอื่นๆ มีลักษณะการเจริญเติบโตแบบทุติยภูมิ ซึ่งหมายความว่าชั้นของเนื้อเยื่อจะขยายออกและลำต้นจะกว้างขึ้น โดยพื้นฐานแล้ว ต้นไม้เป็นพืชที่เติบโตทั้งภายนอกและภายใน ความกว้างที่เพิ่มขึ้นทำให้ต้นไม้มีความแข็งแรงที่จำเป็น คนส่วนใหญ่เชื่อมโยงต้นไม้กับไม้ ใบไม้ ผลไม้ และดอกไม้ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราเห็นภายนอก โดยทั่วไปเรามีความคิดที่ดีว่าต้นไม้มีลักษณะอย่างไร และเราสอนให้เด็กรู้จัก ต้นไม้ ตั้งแต่อายุยังน้อย ภายในเนื้อไม้เรียกอีกอย่างว่า xylem ซึ่งเป็นเซลล์หนาที่ตายแล้วซึ่งทำหน้าที่ขนส่งน้ำและสารอาหารจากดินไปยังใบ ไซเล็มเชื่อมต่อกับส่วนอื่นๆ ทั้งหมดของต้นไม้เพื่อสร้างระบบต่อเนื่องที่เข้าถึงทั่วทั้งต้นและช่วยให้มันมีชีวิตและเติบโตได้ ในขณะที่พืชชนิดอื่นให้กำเนิดไม้ ต้นไม้ถูกกำหนดโดยขนาดที่ใหญ่และลำต้นเดียวที่รับน้ำหนักได้ ต้นไม้ผลัดใบมีใบหรือเข็มที่ร่วงทุกฤดูหนาวหรือฤดูแล้ง ในขณะที่ใบไม้บนต้นไม้เขียวชอุ่มจะคงความเขียวและใช้งานได้เป็นเวลาหลายปี ต้นไม้สามารถปลูกดอกไม้หรือผลไม้ซึ่งมีเมล็ดที่แพร่กระจายและปล่อยให้มันขยายพันธุ์ได้ แต่ละชนิดมีลักษณะเฉพาะของตัวเอง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่ทำให้ต้นไม้เป็นส่วนสำคัญของแหล่งที่อยู่อาศัยที่อุดมสมบูรณ์และมีความหลากหลายทางชีวภาพ